فراخوان جشنواره ملی فرهنگی هنری مباهله اعلام شد

           نخستین جشنواره ی فرهنگی هنری مباهله برگزار می گردد:                         

  علاقه مندان می توانند آثار خود را با توجه به محورهای جشنواره، در رشته های نقاشی، پویانمایی، وبلاگ نویسی،   داستان کوتاه،مقاله پژوهشی، خوشنویسی، فیلم کوتاه و طراحی و تصویرگری؛ تهیه کرده و از طریق ایمیل و تلگرام جشنواره، ارسال نمایند.

مهلت ارسال آثار تا دهه ی مبارک فجر می باشد. (1396/11/22)

« به برگزیدگان هر رشته جوایز ارزشمندی اهدا خواهد شد. »

راه های ارتباط با جشنواره ی مباهله به شرح ذیل است:

سایت جشنواره: www.mobahelefestival.ir

تلگرام جهت ارسال آثار: mobaheleFestival 09019510650@

ایمیل جهت ارسال آثار: info @mobahelefestival.ir

اینستاگرام جشنواره: MobaheleFestival

دبیرخانه: 05137135152

دفتر مرکزی: 02188174417

تقویم اجرایی مسابقه مباهله

فرصت ثبت نام در مسابقه مباهله تمدید شد. تقویم جدید به شرح ذیل می باشد:

پایان مهلت ارسال آثار: دهه مبارک فجر ( 1396/11/22)

آغاز داوری: ولادت حضرت زهرا(س) ( 1396/12/18)

                       مراسم اختتامیه جشنواره و اعلام نتایج: ولادت امام علی (ع) ( 1397/01/11)         

اسم اعظم خداوند در دعای روز مباهله

خبرگزاری شبستان:امام باقر علیه السلام فرمودند: اگر بگویم اسم اعظم خداوند در این دعاست، راست گفته ام و اگر مردم می دانستند این دعا چه اثری در اجابت دعا دارد با تمام توان برای آموختن آن تلاش می کردند. و این همان دعای مباهله است.

خبرگزاری شبستان – سرویس قرآن و معارف: "یکی از دعاهای روز مباهله، دعای رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است که ما آن را از شیخ محمد بن ابی قره از سلیمان دیلمی از حسین بن خالد از امام صادق علیه السلام نقل کرده ایم. امام صادق علیه السلام می فرمایند: امام باقر علیه السلام فرمودند: اگر بگویم اسم اعظم خداوند در این دعاست، راست گفته ام و اگر مردم می دانستند این دعا چه اثری در اجابت دعا دارد با تمام توان برای آموختن آن تلاش می کردند. من نیز برای برآوردن شدن حاجتم آن را خوانده و به نتیجه می رسم. و این همان دعای مباهله است."

آیت الله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی عارف گرانقدر در کتاب المراقبات به پاره ای از اعمال مربوط به روز مباهله پرداخته است که در ادامه می آید.

از اعمال روز مباهله  می توان به اعمالی که سید قدس سره در این روز در "اقبال" از محمد بن علی بن قره از محمد بن علی قمی روایت کرده است و زیارت در آن اشاره نمود. او می گوید بنابر صحیح ترین روایات، مباهله روز بیست و چهارم ذیحجه است و می گوید کسی که بخواهد این اعمال را انجام بدهد باید این روز را به خاطر شکرگزاری روزه گرفته،  تمیزترین لباس های خود را پوشیده، عطر استعمال کند. غسل کرده در منزل خود آرامش و وقار داشته،  بعد از غسل و پوشیدن لباس ها از منزل خارج شده به مزار یکی از اولیای خدا یا مکان خلوت یا کوه بلندی رفته و کارهایی را که مردم هنگام رفتن به سر مزار اولیای خدا انجام می دهند انجام بدهد. وقتی به آنجا رسید جایی که می خواهد در آنجا حق را ادا نموده و با شفاعت آنان خواسته خود را از خداوند بخواهد، باید مدتی صلوات فرستاده آن گاه نماز خوانده و بعد از نماز، هفتاد بار از خداوند آمرزش بخواهد - مثلا هفتاد بار بگوید استغفرالله - آنگاه برخاسته، دست هایش را بلند کرده و بین زمین و آسمان را نگریسته و بگوید: "اللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ بَهاَّئِکَ بِاَبْهاهُ وَکُلُّ بَهاَّئِکَ بَهِىُّ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِبَهاَّئِکَ کُلِّهِ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ جَلالِکَ

بِاَجَلِّهِ وَکُلُّ جَلالِکَ جَلیلٌ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِجَلالِکَ کُلِّهِ .... " در این جا سید دعایی را که مشتمل بر ستایش خدا به جهت معرفی مفصل ولایت با آیه مباهله است آورده است و بعد از نقل آن دعا می گوید: هنگام خواندن هر دعا باید دو رکعت نماز خوانده و تا نیم روز یا تا اذان ظهر و بنابر عقیده بعضی تا زردی آفتاب در آن جا بماند.

سید می گوید: یکی از دعاهای روز مباهله، دعای رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است که ما آن را از شیخ محمد بن ابی قره از سلیمان دیلمی از حسین بن خالد از امام صادق علیه السلام نقل کرده ایم. امام صادق علیه السلام می فرمایند: امام باقر علیه السلام فرمودند: اگر بگویم اسم اعظم خداوند در این دعاست، راست گفته ام و اگر مردم می دانستند این دعا چه اثری در اجابت دعا دارد با تمام توان برای آموختن آن تلاش می کردند. من نیز برای برآوردن شدن حاجتم آن را خوانده و به نتیجه می رسم. و این همان دعای مباهله است که این آیه در شأن آن نازل شد: فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبینَ / بگو بیایید فرزندان ما و شما، زنان ما و شما،  نفس های ما و شما را گرد آورده آن گاه مباهله نموده و .... این دعا را جبرئیل علیه السلام برای رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم آورده و گفت: با وصی، دو نوه و دخترت با آن ها مباهله کن و این دعا را  بخوان. و نیز از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: در دعا کردن خیلی تلاش کنید، زیرا گنجینه های علمی که نزد خداوند است از هر چیزی برتر است.  دعا را واسطه خود قرار داده و ان را از کسانی که شایستگی آن را ندارند،  مانند کم خردان  و منافقین  پنهان دارید. این دعا با این عبارت شروع می شود: اللهم انی اسئلک من بهائک بابهاها ...

اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم،  معادن علم خدای متعال هستند. همان گونه که در زیارت جامعه به آن تصریح شده است. و نیز آنان اسماء الله الحسنی یا بهترین نام های خدا به شمار می روند. چنانچه روایات نیز همان را می گوید. بنابراین بعید نیست که مراد از ابهی بهاء الله و اجل جلال الله و اجمل جمال الله .... / زیباترین و ظریف ترین زیبایی خدا، بزرگترین جلال خدا و زیباترین زیبایی خدا اهل بیت (ع) باشند. برای نزدیک کردن این معانی به ذهن، دلایل عقلی و نقلی وجود دارد که این جا جای ذکر آن نیست، به خصوص بعد از دستور حضرت علیه السلام به پنهان نمودن این مطلب.

همچنین از دعاهای این روز می توان دعای گرانقدری را که به امیرالمؤمنین علیه السلام منسوب است نام برد. متن این دعا بهترین گواه بر درستی این نسبت است، زیرا در این دعا اشارات فراوانی به معنای نام های خداوند و آثار آن شده که این کار از کسی جز آنان یا کسانی که از آنان آموخته باشند، برنمی آید.  

اعطای انگشتر امیرالمؤمنین (ع) به فقیر در حال رکوع

این روز از جهت دیگری نیز ممتاز بوده و کرامت دارد. در این روز امیرالمؤمنین (ع)  انگشتری خود را در حال رکوع به فقر بخشید. خداوند نیز او را در کتاب خود به عنوان ولی مؤمنین معرفی نموده و صفات نیکی را برای او شمرد: ای کسانی که ایمان آورده اید هر کس از شما از دین بازگردد، به زودی خداوند گروهی را که آنان را دوست داشته و آنان نیز او را دوست دارند، نسبت به مؤمنین سرافکنده و فروتن و نسبت به کفار سرافراز و مقتدرند، به یاری دین برمی انگیزد. آنان در راه دین جهاد کرده و از سرزنش کسی باکی ندارند. این است فضل خدا به هر که خواهد عطا کند. خداوند دارای رحمت گسترده و بی نهایت بوده و از احوال کسانی که استحقاق آن را دارند آگاه است. ولی امر شما تنها خدا، رسول و مؤمنانی هستند که نماز به پا داشته و در حال رکوع به فقیران زکات می دهند.

یکی از اهل سنت روایت کرده است: هنگامی که مسلمانان در جنگ خیبر فرار کردند، پیامبر صلی الله علیه و آله  وسلم فرمود فردا پرچم را به دست مردی خواهم داد که خدا و رسولش را دوست داشته، خدا و رسولش نیز او را دوست دارند، تاخت و تاز فراوانی در جنگ داشته و هیچ گاه فرار نمی کند و تا زمانی که خداوند او را پیروز نکند باز نمی گردد. آن گاه پرچم را به علی داد.

آیه ی مباهله و شأن نزول آن (2)

تأمّلى در نقل گوناگون عالمان اهل سنّت

اینک یادآورى این نکته در روایت سعد وقاص قابل توجّه است.
همان طور که ملاحظه مى شود با این که ماجرا و سند این روایت یکى است، اما عالمان اهل سنّت، جواب سعد به معاویه را با شکل هاى مختلف ذکر کرده اند.
حتى یک راوى نیز این حدیث را در یک کتاب خود، به چندین شکل نقل کرده است. براى نمونه نسائى این روایت را با شکلى دیگر نیز از بکیر بن مسمار نقل مى کند. در این نقل بکیر مى گوید:
از عامر بن سعد شنیدم: معاویه به سعد بن ابى وقّاص گفت: چه چیز تو را از دشنام دادن پسر ابوطالب بر حذر مى دارد؟!
سعد گفت: تا سه فضیلتى را که پیامبر خدا صلى الله علیه وآله براى ایشان برشمردند فراموش نکرده ام هرگز به ایشان دشنام نمى دهم، فضایلى که یکى از آن ها براى من از بهترین نعمت هاى دنیا دوست داشتنى تر است. به او توهین نمى کنم تا وقتى به یاد دارم هنگامى که وحى (آیه ی تطهیر) نازل شد، پیامبر خدا صلى الله علیه وآله، على، دو پسرش و فاطمه علیهم السلام را زیر پوشش خود گرفت و گفت:

ربّ! هؤلاء أهل بیتی؛ أو أهلی؛

پروردگارا! اینان اهل بیت من یا- اهل من – هستند…(1) نسائى شکل سومى از روایت را این گونه آورده است:
هنگامى که معاویه از على علیه السلام یاد کرد، سعد گفت: به خدا سوگند! یکى از آن سه ویژگى براى من از هر آن چه پرتو خورشید به آن مى تابد؛ دوست داشتنى تر است.پیامبر صلى الله علیه وآله به هنگام جنگ تبوک به على علیه السلام گفت:

أما ترضى أن تکون منّی بمنزلة هارون من موسى إلاّ أنّه لا نبی بعدی؛

آیا خشنود نیستى که براى من هم چون هارون نسبت به موسى باشى با این تفاوت که پیامبرى بعد از من نمى آید؟اگر این جمله را به من مى گفتند براى من از هر آن چه پرتو خورشید به آن مى تابد؛ دوست داشتنى تر است.
فضیلت دیگرى که اگر من داشته باشم برایم از دنیا و هر آن چه خورشید بر آن مى تابد دوست داشتنى تر است؛ این جمله پیامبر بود که حضرتش در نبرد خیبر درباره ی او فرمود:

لأعطین الرایة رجلاً یحبّ الله و رسوله یفتح الله على یدیه، لیس بفرّار؛

پرچم سپاه را به فردى خواهم داد که خدا و رسولش را دوست مى دارد. او کسى است که به یارى خداوند پیروز مى گردد و به دشمن پشت نمى کند.
فضیلت دیگر که اگر من داشته باشم برایم از هر آن چه خورشید بر آن مى تابد دوست داشتنى تر است این که دختر پیامبر همسرم باشد و فرزندان وى را داشته باشم.(2)
نسائى شکل چهارم روایت را بدین گونه نقل کرده است: سعد مى گوید:روزى در جایى نشسته بودم که از على بن ابى طالب علیهما السلام بدگویى کردند. در پى این توهین من گفتم: از زبان رسول خدا صلى الله علیه وآله سه فضیلت در وصف وى شنیده ام که یکى از آن فضایل براى من از تمام دنیا بهتر است. من شنیدم که پیامبر خدا صلى الله علیه وآله فرمود:

إنّه منّی بمنزلة هارون من موسى إلاّ أنّه لا نبی بعدی؛

نسبت او به من هم چون نسبت هارون به موسى است، ولى بعد از من پیامبرى نمى آید.هم چنین فرمود:

لأعطینّ الرایة غداً رجلاً یحب الله و رسوله ویحبّه الله و رسوله؛

فردا پرچم سپاه را به فردى خواهم داد که خدا و رسولش را دوست مى دارد و خدا و رسول هم او را دوست مى دارند.سخن دیگر این که فرمود:

من کنت مولاه فعلی مولاه؛(3)

هر کس من مولاى او هستم، على نیز مولاى اوست.شکل پنجم روایت را ابن ماجه نقل کرده است. وى مى گوید:در یکى از سفرهاى حج معاویه، سعد نزد وى رفت. در این دیدار، سخن از على علیه السلام به میان آمد. معاویه به آن حضرت ناسزا گفت.سعد از این کار معاویه خشمگین شد و گفت: تو (درباره ی این شخص به سبکى یاد کرده و) مى گویى: «هذا الرجل؛ این مرد» در حالى که من از رسول خدا صلى الله علیه وآله شنیدم که مى گفت:

من کنت مولاه فعلیّ مولاه؛

هر کس من مولاى او هستم، على مولاى اوست.هم چنین از پیامبر صلى الله علیه وآله شنیدم که به على علیه السلام گفت:

أنت منّی بمنزلة هارون من موسى إلاّ أنّه لا نبی بعدی؛

نسبت تو به من هم چون نسبت هارون به موسى است جز این که بعد از من پیامبرى نمى آید.هم چنین از پیامبر صلى الله علیه وآله شنیدم که مى گفت:

لاُعطینّ الرایة الیوم رجلاً یحبّ الله ورسوله؛

امروز پرچم سپاه را به کسى مى دهم که خدا و رسولش را دوست مى دارد.(4)با توجّه به نقلِ مختلف عالمان اهل سنّت از این ماجرا مى گوییم:اگر فرض شود تفاوت عبارات مربوط به ویژگى هاى سه گانه امیر مؤمنان على علیه السلام از روى عمد نبوده و در آن تحریفى صورت نگرفته باشد شکى نیست که راویان، الفاظ عبارت دشنام و ناسزا به امیر مؤمنان على علیه السلام را، به خصوص آن جا که داراى سندى واحد است، تحریف کرده اند.در میان این روایات مشاهده مى کنیم که احمد بن حنبل، مسلم، ترمذى، نسائى و ابن عساکر،(5) این روایت را با سندى یکسان نقل کرده اند. به جز احمد، بقیه این روایت را این گونه آورده اند: أمر معاویة بن أبی سفیان سعداً فقال: ما منعک أن تسبّ أباتراب؟! فقال: أما ما ذکرت ثلاثاً… سمعت…؛
معاویه به سعد امر کرد (که به امیرمومنان على علیه السلام دشنام دهد، اما هنگامى که او از این کار خوددارى نمود) به او گفت: چه چیز باعث شد که ابوتراب را دشنام ندهى؟!سعد در پاسخ گفت: تا سه ویژگى را که از او یاد دارم… شنیدم که… .اما احمد، تمام الفاظ ابتداى روایت را حذف و از لفظ «شنیدم» روایت را آغاز کرده است. گویى سعد بى هیچ مناسبتى از این ویژگى ها سخن گفته است.حاکم نیشابورى نیز حدیث را با همین سند ذکر مى کند، اما با حذف عبارات ابتدایى و دو مورد از سه ویژگى، در نقل این روایت به ذکر فقط یک ویژگى بسنده کرده است!!
نسائى نیز با حذف این عبارات، چنین نقل مى کند: إنّ معاویة ذکر علیَّ بن أبی طالب، فقال سعد…؛
هنگامى که معاویه از حضرت على علیه السلام یاد کرد، سعد گفت: …!!نسائى، در نقل دیگرى این جمله را حذف و به جاى آن، این جمله را آورده است: کنت جالساً فتنقصوا علی بن أبی طالب…؛
من در جایى نشسته بودم که از على بن ابى طالب علیهما السلام بدگویى کردند!!.
ابن ماجه نیز به گونه دیگر آورده، وى مى گوید: قدم معاویة فی بعض حجّاته، فدخل علیه سعد، فذکروا علیاً، فنال منه، فغضب سعد وقال…؛
سعد در یکى از سفرهاى حج معاویه، نزد وى رفت. در این دیدار، سخن از على علیه السلام به میان آمد و معاویه به او ناسزا گفت، سعد از این کار خشمگین شد و گفت: … .
ابن کثیر نیز این بخش از روایت را که «معاویه به وى اهانت کرد و سعد خشمگین شد» حذف کرده است.(6)جالب این که در کتاب الفضائل احمد بن حنبل چنین آمده است: ذُکر علىٌّ عند رجل وعنده سعد بن أبی وقاص. فقال له سعد: أتذکر علیّاً؟!
در حضور مردى از امیر مؤمنان على علیه السلام سخن به میان آمد. سعد به این فرد گفت: آیا از على یاد مى کنى؟!(7)ابونعیم و برخى دیگر، اصل گفت و گوى میان سعد و معاویه را حذف کرده اند و گفته اند: سعد بن ابى وقّاص گفته است: رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمودند: فی علی ثلاث خصال؛(8)
على داراى سه ویژگى است… .

اعمال مخصوص روز مباهله

روز بیست و چهارم ذی الحجه روزی است که رسول خدا صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَاله با نصارای نجران مُباهَلَه کرد و پیش از آنکه خواست مُباهله کند عبا بر دُوش مبارک گرفت و حضرت امیرالمؤمنین و فاطمه و حَسَن و حسین عَلیهمُ السلام را داخل در زیر عبا نمود و گفت پروردگارا هر پیغمبری را اهل بیتی بوده است که مخصوص ترین خلق بوده اند به او خداوندا اینها اهل بیت منند پس از ایشان برطرف کن شک و گناه را و پاک کن ایشان را پاک کردنی پس جبرئیل نازل شد و آیه تطهیر در شاءن ایشان آورد پس حضرت رسول صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله آن چهار بزرگوار را بیرون برد از برای مباهله چون نگاه نصاری بر ایشان افتاد و حقّیّت آن حضرت و آثار نزول عذاب مشاهده کردند جُراءَت مُباهله ننمودند واستدعای مصالحه و قبول جزیه نمودند و در این روز نیز حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام در حال رکوع انگشتری خود را به سائل داد و آیه اِنَّما وَلِیُّکُمُ اللّهُ در شانش نازل شد.

در کل این روز روز شریفی است و در آن چند عمل وارد است:

اول: غسل، که نشان پالایش ظاهر از هر آلودگی و آمادگی برای آرایش جان و صفای باطن است؛

دوم: روزه، که سبب شادابی درون است؛
سوّم: خواندن دو رکعت نماز، که در وقت و کیفیت و ثواب مانند نماز روز عید غدیر است، و اینکه «آیة الکرسى» در نماز مباهله باید تا«هم فیها خالدون» خوانده شود.

هم چنین در این روز خواندن زیارت امیرالمؤمنین علیه السلام به ویژه زیارت جامعه روایت شده است. احسان به فقرا و محرومان به تأسّی از مولی الموحدین علی علیه السلام که در رکوع نمازش به نیازمند احسان فرمود، سفارش شده است.
چهارم: خواندن دعاى مباهله مى باشد، که شبیه به دعاى سحر ماه رمضان است، و شیخ طوسى و سیّد ابن طاووس نقل کرده اند، ولى بین روایات آن دو بزرگوار اختلاف زیادى است، و من روایت شیخ طوسى را در کتاب «مصباح» برگزیده ام که فرموده است: دعاى روز مباهله همراه با فضیلت آن، از حضرت صادق علیه السّلام روایت شده، و آن دعا این است:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ بَهَائِکَ بِأَبْهَاهُ وَ کُلُّ بَهَائِکَ بَهِیٌّ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِبَهَائِکَ کُلِّهِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ جَلالِکَ بِأَجَلِّهِ وَ کُلُّ جَلالِکَ جَلِیلٌ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِجَلالِکَ کُلِّهِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ جَمَالِکَ بِأَجْمَلِهِ وَ کُلُّ جَمَالِکَ جَمِیلٌ؛

خدایا از تو درخواست مى کنم از زیبایى ات به حق برترین مرتبه زیبایى ات، و همه مراتب آن زیباست، خدایا از تو درخواست میکنم به همه مراتب زیباییات.خدایا از تو درخواست مى کنم از بزرگى ات به حق برترین مرتبه بزرگى ات، و همه مراتب بزرگى ات بزرگ است، خدایا از تو درخواست میکنم به همه مراتب عظمتت.خدایا از تو درخواست میکنم از جمالت، به حق برترین مرتبه جمالت، و همه مراتب جمال تو جمیل است، خدایا از تو درخواست میکنم به همه مراتب جمالت.

پنجم: دعایى که شیخ طوسى و سیّد ابن طاووس پس از دو رکعت نماز و هفتاد مرتبه استغفار، روایت کرده اند بخواند، اول آن دعا «الحمد للّه ربّ العالمین» است.

در این روز دادن صدقه به تهیدستان به خاطر پیروى از مولاى همه مردان و زنان با ایمان، و زیارت آن حضرت، شایسته است، و مناسب تر زیارت جامعه است.

روز بیست و پنجم: روز بس شریفى است، و روزى است که سوره «هل اتى» در حق اهل بیت علیهم السلام نازل شد براى اینکه سه روز روزه گرفتند و افطارى خود را به مسکین و یتیم و اسیر دادند و خود با آب افطار نمودند! و سزاوار است شیعیان اهل بیت علیهم السلام در این ایام به ویژه در شب بیست و پنجم در دادن صدقه به مساکین و ایتام، سعى در اطعام ایشان، و روزه داشتن این روز پیروى از مولای خود کنند.

از آنجا که بعضى از علما این روز را روز مباهله می دانند، مناسب است زیارت جامعه و دعاى مباهله را نیز در این روز نیز بخوانند.

باشگاه خبرنگاران

معنی لعت مباهله